گرفتی ها:گرفتي‌ها هنگامي رخ مي‌دهند كه قسمتي از زمين و ماه در سايه ديگري وارد شود.
خورشید گرفتگی : قطر خورشید 400برابرقطر ماه و 400مرتبه نیز از آن دورتر است. بنابراین ماه می تواند خورشید را بپوشاند و گرفتی خورشید را ایجاد کند. افتادن مخروط سایه ی ماه روی زمین ناشی از قرار گیری ماه بین خورشید و زمین (ماه نو یا مقارنه ) خورشید گرفتگی برای ناظر زمینی می تواند بصورت کلی یا جزئی باشد.
انواع خورشید گرفتگی (کسوف)
خورشید گرفتگی کلی : موقعی است که قرص خورشید کاملا“ در پشت ماه محو شود و نور آن به ناظر زمینی نرسد.این مسیر بر روی زمین حدود 270 کیلومتر عرض دارد. مدت آن برای نقطه ی معینی از زمین بین یک لحظه تا حداکثر 5/7 دقیقه است .
در گرفتگی کامل خورشید ،تشعشع خورشید از لبه های ماه که در آن لبه ها دره هایی از ماه قرار دارند ، نقاط روشنی در هلال در حال محو خورشید ایجاد می کند که دانه های بیلی نامیده می شوند.
خورشید گرفتگی حلقوی : زمانی رخ می دهد که قرص ماه به طور کامل قرص خورشید را نپوشاند . در این نوع گرفتی ماه به صورت جسم کاملا“ مرئی در برابر خورشید دیده می شود در حالی که حلقه ای از نور آنرا احاطه کرده است. چون قرص ماه آنقدر بزرگ نيست كه بتواند خورشيد را بطور كامل بپوشاند و آن وقتي است كه ماه در بيشترين فاصله نسبت به زمين قرار دارد. در اين حالت چون قطر ظاهري ماه كوچكتر از قطر خورشيد مي‌باشد، حاشيه قرص خارجي خورشيد بصورت حلقه قابل رؤيت است
- خورشید گرفتگی جزئی : هنگامی رخ می دهد که ماه به خط خورشید – زمین نزدیک باشد ولی نتواند جلو تمام پرتوهای خورشیدی را بگیرد . در این حالت خورشید بطور کامل پوشانده نمی شود.
ماه گرفتگی :افتادن مخروط سایه ی زمین بر روی ماه ناشی از قرارگیری زمین بین ماه و خورشید . (ماه کامل یا مقابله ) هنگامي كه خورشيد، زمين و ماه در يك راستا قرار گيرند و ماه در طرف سايه زمين واقع شود، يعني ماه در حالت كامل باشد گرفتي قمري رخ مي‌دهد. در هر مكاني از زمين كه شب باشد، گرفتي قمري قابل مشاهده است، ولي گرفتي خورشيدي در نوار باريكي از زمين (كمتر از 160 كيلومتر) قابل مشاهده است. چون قطر مخروط سايه زمين 5/2 برابر ماه است، از اين رو اگر ماه در مركز مخروط قرار گيرد، خسوف دو ساعت ادامه خواهد داشت.
سه نوع گرفتي ماه وجود دارد:
الف)گرفتي كلي كه در آن تمام سطح ماه را سايه مي‌پوشاند
ب) گرفتي جزئي كه در آن قسمتي از ماه روشن مي‌ماند.
ج)گرفتي نيمسايه‌اي كه در آن تنها اندكي از نور ماه كاسته مي‌شود.
اگر مدار ماه دقيقاً در صفحه مدار زمين به دور خورشيد قرار داشت، در هر ماه نو يك گرفتي خورشيدي و در هر ماه كامل، يك گرفتي قمري صورت مي‌گرفت.ولي مدار ماه با مدار زمين9/5 درجه تمايل دارد و در بيشتر ايام سال در ماه نو يا ماه كامل در خارج صفحه مدار زمين قرار مي‌گيرد.
منابع: کتب زمین در فضا ، تقی عدالتی ، عباسقلی صادقی و محمود نجفیان رضوی
آمار مطالب
آمار کاربران
کاربران آنلاین
آمار بازدید
عضویت سریع
